معماری و طراحی معماری یک هنر است. به بیان دیگر هنر طراحی و ساخت ساختمانها و بناها است. طرح‌های اولیه این معماری از کشیدن خط‌ها با مداد شروع میشود. اصول این هنر با کشیدن خطوط پایه آغاز می‌گردد. برای این کار اصولی وجود دارد دو اصل برای معماری و طراحی معماری وجود دارد.
– پیروی کارکرد از فرم
– پیروی فرم از کارکرد
اصول ذکر شده در معماری و طراحی معماری و یا نقشه کشی نقش اساسی را ایفا می‌کنند. هر طراح لزوماً یک یا هر دوی اصول را اجرا کند تا طرحی موفق ارائه دهد. در زیر خلاصه از شرح هر اصل را میدهیم تا بیشتر با این موضوع آشنا شوید.
پیروی کارکرد از فرم چیست؟
پیروی کارکرد از فرم، اصلی است که در معماری و طراحی معماری کلاسیک معنا پیدا میکند. این اصل در ساختمانهای دولتی به‌وفور دیده میشود. بیان روشنتر از این مفهوم را این‌گونه میتوان شرح داد. محصول در ابتدا بنا به نیاز و کارکرد ساخته میشود. به این صورت که طراح در ابتدا به‌ظاهر و شکل ظاهری خاصی توجه ندارد.
پیروی فرم از کارکرد چیست؟
این اصطلاح همان‌گونه که از اسم آن واضح است پیروی فرم از کارکرد یعنی چیزی را قرار است تولید کنیم که شکل آن عملکرد صحیح داشته باشد. یک مثال عینی از این شباهت شکل گوشهای شما است. شکل گوشهای شما بسیار زشت است، اما معماری و طراحی معماری آن دقیقاً طوری است که مانند یک قیف امواج صدا را می‌گردد و آنها را درون سر شما هدایت کند.
کار اصلی معماران و طراحان معمار چیست؟
همان‌طور که گفته شد معماری و طراحی معماری تنها به‌ظاهر ساخت‌وساز توجه نمی‌کند. معماران در اثر گذر زمان پیشرفت جامعه را مهیا می‌سازند. تلاش آنها این است که زندگی انسانها را از حوادث طبیعی مانند زلزله٬ سیل و طوفان محافظت کند. معماری و طراحی معماری میتواند در تغییر محیط زیست بسیار مؤثر عمل کند.
اجزای معماری و طراحی معماری
در طراحی اصولی وجود دارد که روابط بین اجزا را کنترل میکند و یک ترکیب کلی پدید می‌آورد. در این رشته طرحی موفق میشود که هم ازلحاظ زیبایی ظاهری طرح جامعی باشد و هم ازلحاظ عملکرد بهترین کارایی را داشته باشد. در این روش قانون تعریف شده‌ای وجود ندارد و همه چیز به خلاقیت معمار بستگی دارد. هدف طراحان معمار این است که یک تصمیم بگیرند و در کار هماهنگی ایجاد کنند. در آخر خلاقیت است که این کار را راحت میسازد.
اصول معماری و طراحی معماری شامل موارد زیر است:
– داشتن وحدت
– هماهنگ بودن
– داشتن الگوریتم (تکرار پذیری)
– تنوع
– داشتن نقطه محوری
– داشتن توازن
– مقیاس
– کارکرد
– نزدیکی
– هماهنگی لوازم جانبی
– نورپردازی
مراحل و روند یک معماری و طراحی معماری چیست؟
هر معمار استراتژی خاص خود را برای طی کردن مراحل دارد. این روشها ممکن است در هر پروژه تغییراتی کند. تجربه و میزان سالها کارکرد آن باعث میشود هر معمار تجربه خاص خود و استراتژی خاص خود را پیاده کند.
سؤال: یک دانشجوی معماری و یا معمار تازه کاراز کجا باید شروع کند؟
سؤال این است یک دانشجو یا معمار تازه‌کار از کجا و چگونه شروع کند تا بتواند روند پروژه را پیش بگیرد؟! در ابتدای هر شغل یکسری روند تعریف شده وجود دارد که هر کس با فراگیری آن میتواند این روند را طی کند و با ترکیب آن باتجربه کار خود را با موفقیت طی کند. در این مطلب از یوبوت تصمیم داریم مراحل و روند معماری و طراحی معماری را برای شما بیان کنیم تا به شما در این زمینه کمک شایانی کرده باشیم.
مرحله اول: شرح موضوع پروژه (شناخت خواسته کارفرما)
در بالا گفیتم که اولین مرحله از کار معماری و طراحی معماری کسب اطلاعات در خصوص ساخته‌های کارفرماست. قبل از همه این مسائل ابتدا باید طراح تعریف مشخصی از پروژه داشته باشد؛ و باید بداند موضوع طرح و کاربری ساختمانی که قرار است طراحی شود چیست؟ و کارفرما از ما چه میخواهد؟
چه کسانی قرار است از این فضا استفاده کنند؟
فعالیت‌هایی که قرار است در آن اتفاق بیفتد چیست؟
نیازهای ویژه کارفرما چیست؟
کسب اطلاعات در مورد زمین یا سایت پروژه
در این مرحله از معماری و طراحی معماری باید به بررسی ریز جزئیات سایت پروژه مانند اندازه، ابعاد و همسایگی زمین را شناخت. طراح باید جهت‌گیری جغرافیایی و محل قرارگیری همسایه و معابر و غیره را به‌خوبی در نظر بگیرد. شرایط فیزیکی و میزان عبور و مرور را در نظر بگیرد. شرایط فرهنگی و محل قرارگیری و همچنین فرهنگ اجتماعی بسیار مهم است. جمع‌آوری این اطلاعات کمک خواهد کرد تا معمار بتواند تصمیمات صحیح اتخاذ کرده و حتی در مراحل بعدی کار از آنها استفاده کند.
شناخت اطلاعات آب و هوایی منطقه
شما میدانید که شرایط آب و هوایی تاثیر زیادی روی ساخت‌وسازهای آن دارد. لذا محدودیت‌هایی در تمامی گزینه‌های مربوط به معماری و طراحی معماری ایجاد میکند. معمار با علم به این که زمین در کدام منطقه آب و هوایی قرار دارد؛ و انتخاب مصالح مناسب با توجه به شرایط آب و هوایی این کار صورت میپذیرد؛ بنابراین با تجزیه‌وتحلیل های مناسب راه را برای مراحل بعدی هموارتر خواهیم ساخت.
بررسی نمونه‌های مشابه در معماری و طراحی معماری
بعد از این که اطلاعات پایه ای کسب نمودیم نوبت به این خواهد رسید که طراح طرح خود را جستجو کند و نمونه‌های مشابه را بیابد. ممکن است شباهت‌ها از لحاظ کاربری یا آب و هوایی در پروژه‌های معماری و طراحی معماری باشد. دیدن نمونه‌های موفق به کمک این طرح خواهد آمد؛ که طراح در شرایط مشابه باید به چه نکاتی باید توجه کند. قابل توجه است که این بررسی‌ها فقط برای گرفتن ایده است و انتظار می‌رود اثری خلاقانه و نو حاصل شود.
شکل دادن به ایده‌های طرح
بعد از آن‌که اطلاعات را تجزیه‌وتحلیل نمود. معمار مفهوم کلی یا کانسیپت اولیه طرح را جلوی خود قرار میدهد و برای اجرایی کردن آن ایده‌های پرکاربرد دیگر را مدنظر قرار میدهد. درصورتی که فضای کاربری اهمیت زیادی داشته باشد. ازلحاظ فرهنگی و اجتماعی دارای اولویت باشد کانسیپت یا طرح اولیه اهمیت زیادتری خواهد داشت. در پروژه‌هایی مانند بیمارستان و ترمینال ها که فضای رفت و آمد آن زیاد است ایده‌های این طرح‌ها از رویکردهای مفهومی کاملاً فاصله قرار خواهد گرفت.
طراحی دیاگرام و برنامه‌ریزی فیزیکی برای ریز فضا
مشخص کردن فضاهای ریز یا ریز فضاهای ساختمان و روابط آنها باید با یکدیگر با دقت و وضوح فراوانی قرار بگیرد.
گرچه ممکن است اعداد و ارقام در این کمیت‌ها تغییر کند اما شکل‌های شماتیک و فرضی و بدون اندازه جایگزینی لازم میشود. در این مرحله عرصه بندی فضاها انجام خواهد شد. مکان‌های عمومی و خصوصی، خدماتی و اداری و… تقسیم میشود؛ و جای آنها را مشخص خواهید کرد.
طراحی حجم و فضای ساختمان
طراحی حجم و فضا طبق شکل رسم شده ابتدایی، بسیار مثمر ثمر و کاربردی است. این اشکال در معماری و طراحی معماری کمک میکند تا طراح به‌صورت دوبعدی و سه‌بعدی طرح خود را پیاده کند. با این روش از امکان‌پذیر بودن اجرای طرح اطلاع کسب کند. با این روش افکار اولیه طرح در راستای هدف بسط خواهد یافت. طراحی حجم، نما و معماری داخلی ساختمان در این مرحله تا حد مقبولی پروژه پیش خواهد رفت و آماده ترسیمات واضح‌تر خواهد شد.
پلان، برش، نما، حجم سه‌بعدی (رسم نقشه‌ها)
هر پروژه معماری برای اجاره شدن و به واقعیت پیوستن نیازمند مراحل فاز یک و دو است. پس لازمه به عینیت رسیدن معماری و طراحی معماری نیازمند ترسیمات دقیق اجرایی در دو مرحله فاز یک و دو است. جزئیات نقشه به سازنده اجازه می‌دهند تا به طرح ذهنی طراح یا معمار، کالبد فیزیکی ببخشند و با کمک گرفتن از مصالح قابل لمس و سکونت گردد. با پیشرفت علم خوشبختانه نرم‌افزارهای فیزیکی زیادی در این زمینه ارائه‌شده است که این نرم‌افزارها با بالاترین سرعت این کار را انجام می‌دهند.
کلیه مراحل ذکرشده معماری و طراحی معماری پس از جمع‌آوری اطلاعات شکل موازی خواهند گرفت. البته گاهی ممکن است با توجه به شرایط کار یکی از دیگری جلوتر بیفتد. باید توجه نمایید که کلیه مراحل کار الزامی است.
