مقالات اخیر
اصطلاحات و مفاهيم بيمه اي اينكوترمز
خریداران و فروشندگان كالاها و به عبارت بهتر واردكنندگان كالا برای ساده شدن روابط و مشخص شدن مسئولیت
پوشش ها(کلوزهای) بیمه مسئولیت
یکی ازعوامل مهمی که برمیزان نرخ حق بیمه مسئولیت تاثیر می گذاردکلوزها می باشند کلوزها دربیمه مسئولیت
مجموعه واژگان بیمه ای
مجموعه واژگان بیمه ای پژوهشکده بیمه
حق بیمه شخص ثالث
در این مقاله قصد داریم به این موضوع بپردازیم که نحوه محاسبه حق بیمه شخص ثالث چگونه مشخص می شود و موا
بيمه نامه باربري داخلي و مسئوليت متصديان حمل ونقل
برای كالاهایی كه از مبادی مختلف به مقاصدی در نقاط مختلف كشور حمل می شوند دو نوع پوشش بیمه ای وجود دارد:
ا-بیمه نامه هایی كه بیمه گذار آنها صاحبان كالا اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی بوده و نوع پوشش بیمه ای آنها در زمره بیمه های اموال می باشد.
2-بیمه نامه هایی كه بیمه گذار آنها شركتهای حمل و نقل داخلی بوده و در گروه بندی بیمه ای جزء بیمه های مسئولیت محسوب می گردند.
در این نوشتار كه بر اساس تصمیم گیری در پنجمین جلسه حلقه تعالی استراتژیك واحد بیمه باربری می باشد، سعی بر آن است كه ضمن بیان تفاوتهای این دو نوع بیمه نامه نظر كارشناسی خود را در رابطه با مزیتهای بیمه نامه باربری داخلی نسبت به بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل داخلی برای صاحبان كالا، بیان نمائیم. بدین منظور ابتدا تعاریف، خطرات تحت پوشش، زمان شروع و خاتمه تعهدات بیمه گر و همچنین خسارتهای خارج از تعهدات بیمه گر در هریك از این بیمه نامه ها مورد بررسی قرار می گیرد و در پایان به تعدادی از مزیتهای بیمه نامه باربری داخلی نسبت به مسئولیت متصدیان حمل و نقل برای صاحبان كالا اشاره می شود.
بیمه نامه باربری داخلی و خطرات تحت پوشش در آن:
بیمه نامه باربری داخلی یكی از انواع بیمه نامه های باربری است كه صاحبان كالا جهت تحت پوشش قرار دادن محموله هایی كه مبداء و مقصد حمل آنها یكی از شهرهای ایران می باشد آن را تهیه و خطرات تحت پوشش آن شامل خطرات اصلی و خطرات اضافی (بنا به درخواست بیمه گذار) می باشند كه لیست این خطرات به شرح ذیل می باشد.
الف- خطرات اصلی
آتش سوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل تصادف، تصادم، واژگون شدن و سقوط وسیله نقلیه.
ب- خطرات اضافی:
این خطرات بر حسب نیاز بیمه گذار به خطرات اصلی اضافه می شود و رایج ترین آنها عبارتند از:
1- سرقت كلی محموله با وسیله نقلیه
2- خسارات ناشی از تخلیه و بارگیری
3- خسارات ناشی از پرتاب شدن كالا از روی وسیله حمل
4- خسارات ناشی از آبدیدگی
5- خطر غرق كالا در حمل دریایی بین بنادر و جزایر ایرانی با كشتی طبقه بندی شده.
بدیهی است هرچه خطرات تحت پوشش افزایش یابد حق بیمه پرداختی توسط بیمه گذار بیشتر خواهد شد.
شروع و خاتمه تعهدات بیمه گر در بیمه نامه باربری داخلی:
اعتبار این بیمه نامه از زمانی كه كالا روی وسیله حمل برای آغاز حمل بارگیری می شود شروع و هشت روز پس از رسیدن كالا به انبار موسسه حمل و نقل در مقصد ویا تحویل آن به گیرنده كالا(هركدام زودتر تحقق یافت)خاتمه می یابد. علیرغم مدت اشاره شده، در اغلب موارد كالا پس از حمل و رسیدن به مقصد تحویل گیرنده شده و مدت هشت روز فاصله بین رسیدن كالا به انبار شركت حمل و نقل تا تحویل به گیرنده منتفی است.
خسارتهای خارج از تعهدات بیمه گر در بیمه نامه باربری داخلی:
كسری كالا مگر اینكه این كسری مستقیما" ناشی از خطرات تحت پوشش، حادث شده باشد.
تقلیل بها به علت ناقص شدن دست یا جفت
خسارت وارده به بسته بندی و برچسب روی آن مگر اینكه كالا نیز خسارت دیده باشد.
كسر وزن معمولی و یا متعارف كالا
خسارت های ناشی از جنگ، شورش، اعتصاب و یا تهاجم
خسارت های مستقیم و غیر مستقیم ناشی از انفجارهای هسته ای
خسارت های وارده به مورد بیمه حین گریز از تعقیب مقامات انتظامی مگر آنكه عمل گریز توسط متصرفین غیرقانونی باشد.
خسارت ناشی از هرگونه تغییر مسیر عادی و متعارف وسیله حمل كالا
خودسوزی كالا
برخورد مستقیم محموله با جسم خارجی یا افتادن بار از روی وسیله حمل. (خسارت ناشی از مستقیم محموله با جسم خارجی یا افتادن بار از روی وسیله حمل مشروط به پرداخت حق بیمه اضافی قابل پوشش‌خواهد بود.)
علا.ه بر موارد فوق شركت بیمه ممكن است خسارات دیگری را با توجه به نوع كالا و نحوه حمل از پوشش بیمه ای خارج نماید.
بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل و خطرات تحت پوشش در آن:
بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل یكی از انواع بیمه نامه های مسئولیت است كه متصدیان حمل و نقل جهت تحت پوشش بیمه قرار دادن مسئولیت خود در مقابل صاحبان محموله هایی كه حمل می كنند، آن را تهیه می نمایند. خطرات تحت پوشش در این نوع بیمه نامه شامل موارد ذیل می باشد:
تصادف و واژگونی وسیله نقلیه و یا برخورد كالا با شیی ثابت .
خسارتهای وارد به كالا در اثر پرتاب شدن از روی وسیله نقلیه.
آتش سوزی، صاعقه و انفجار وسیله نقلیه.
سرقت كلی محموله با وسیله نقلیه .
در این نوع بیمه نامه بیمه‌گر تا بیست درصد تعهدات خود متعهد جبران هزینه های زیر نیز خواهد بود:
هزینه های لازم و متعارف جهت نجات كالا و جلوگیری از توسعه خسارت پس از وقوع‌حوادثی كه جبران زیان آن در تعهد بیمه‌گر باشد.
2ـ هزینه دادرسی و دفاع از بیمه گذار كه به صورت متعارف در ارتباط با خطرات بیمه شده درمراجع قضایی ثبت شده باشد .
شروع و خاتمه تعهدات بیمه گر در بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل:
تعهدات بیمه‌گر تحت این قرارداد پس از تكمیل بارگیری كالا در مبدأ، آغاز و همزمان با شروع تخلیه‌در مقصد مندرج در بارنامه خاتمه می‌یابد.
خسارتهای خارج از تعهدات بیمه گر در بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل:
جبران خسارتهایی كه به طور مستقیم و یا غیرمستقیم در نتیجه عوامل زیر به كالای مورد حمل واردآمده باشد در تعهد بیمه‌گر نیست:
1ـ4ـ جعل اسناد و خیانت در امانت و هرنوع عمل عمد یا مجرمانه بیمه‌گذار (شامل كاركنان ونمایندگان وی)، راننده و یا كمك راننده وسیله نقلیه.
2ـ4ـ حوادث طبیعی مانند سیل، طوفان، زلزله، آتشفشان.
3ـ4ـ جنگ، شورش، اعتصاب، بلوا، ضبط و مصادره .
4ـ4ـ تشعشعات رادیواكتیو و فعل‌وانفعالات هسته‌ای .
5ـ4ـ عیب ذاتی و یا خودسوزی كالاها .
6ـ4ـ هرگونه خسارت غیرمستقیم و عدم‌النفع و كاهش ارزش كالا در بازار.
7ـ4ـ حمل كالاهای قاچاق و غیرمجاز .
8ـ4ـ خسارت هنگام تخلیه و بارگیری .
9ـ4ـ عدم صلاحیت راننده برای رانندگی وسیله نقلیه باتوجه به نوع گواهی‌نامه .
10ـ4ـ ریزش، روندگی، آبدیدگی، مگر این كه ناشی از تحقق خطرات تحت پوشش این بیمه نامه باشد .
11ـ4ـ كاهش طبیعی وزن محموله .
12ـ4ـ سرقت قسمتی از محموله و یا هرنوع سرقت ناشی از خیانت در امانت .
13ـ4ـ فقدان كالا .
14ـ4ـ تغییر وسیله حمل جز با موافقت قبلی بیمه گر .
15ـ4ـ خسارت وارده به علامت و بسته بندی كالا.
خسارت ناشی از تخلیه و بارگیری و آبدیدگی مشروط به پرداخت حق بیمه اضافی قابل پوشش‌خواهد بود.
مزیت های بیمه نامه باربری داخلی نسبت به بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل و نقل برای صاحبان كالا:
در بیمه نامه های باربری داخلی مورد بیمه شامل محموله می باشد و بیمه گذار صاحب كالا است. اما در بیمه نامه های مسئولیت متصدیان حمل و نقل مورد بیمه شامل مسئولیت متصدیان حمل و نقل در مقابل صاحب كالا بوده و بیمه گذار شركت حمل و نقل می باشد. در بیمه نامه باربری داخلی در صورت وقوع خسارت احتمالی بیمه گر میتواند حق جانشینی خود را نسبت به شركت حمل و نقل جهت جبران خسارت وارده اعمال كند اما در بیمه نامه مسئولیت متصدیان حمل ونقل داخلی حق جانشینی بطور معمول نسبت به متصدی حمل و نقل لحاظ نمیشود اما ممكن است درمورد مسبب حادثه(مانند راننده) این حق اعمال گردد.
بیمه نامه باربری داخلی قرارداد مستقیم بین صاحبان كالا و شركتهای بیمه ای می باشد. بنابراین در این نوع قراردادها مذاكرات رو در رو یكی از عوامل موثر در اجرای بهینه مفاد قرارداد و حفظ منافع بیمه گر و بیمه گذار می باشد. حال آنكه در قراردادهای بیمه های مسئولیت متصدیان حمل و نقل، صاحبان كالا در انتخاب بیمه گر هیچگونه نقشی نداشته و برای جبران خسارت می بایست به متصدی حمل و نقل مراجعه و شركت حمل و نقل نیز قبل از هرگونه پاسخگویی ابتدا از شركت بیمه خود (بیمه گر مسئولیت متصدی حمل و نقل) درخواست جبران خسارت می نماید كه این پروسه تا حد زیادی دسترسی صاحبان كالا به حقوق خود را در مواقع وقوع خسارت با مشكلات مواجه می سازند كه اهم آن عبارتست از:
1-عدم پرداخت حق بیمه بیمه نامه مسئولیت متصدی حمل و نقل به شركت بیمه كه باعث عدم اعتبار این بیمه نامه می گردد.
2- عدم ارسال لیست اطلاعات مربوط به كالاهای حمل شده در مهلت تعیین شده در قرارداد بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل، توسط شركت حمل و نقل كه باعث می گردد محموله فوق تحت پوشش این بیمه نامه قرار نگیرد.
3-عدم رعایت محدودیتهای مندرج در قرارداد بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل از طرف شركتهای حمل و نقل و در نتیجه عدم احراز تعهدات در مورد پرداخت خسارت از طرف شركت بیمه گر مسئولیت.
4-عدم امكان انتخاب ریسك های مورد نظر صاحبان كالا در قراردادهای بیمه مسئولیت متصدیان حمل و نقل، به دلیل متحدالاشكل بودن این نوع بیمه نامه ها و تدوین شرایط آن از طرف بیمه مركزی جمهوری اسلامی ایران. در حالیكه در بیمه نامه های باربری داخلی این امكان وجود دارد كه علاوه بر پوشش های اصلی بیمه نامه (آتش سوزی و حادثه وسیله نقلیه شامل تصادف، تصادم، واژگون شدن و سقوط وسیله نقلیه)، خطرات اضافی (خسارات ناشی از سرقت كلی محموله با وسیله نقلیه، تخلیه و بارگیری، پرتاب شدن كالا از روی وسیله حمل، آبدیدگی و ...) با انتخاب بیمه گذار و موافقت بیمه گر نیز تحت پوشش بیمه نامه قرار بگیرد.
5-ناكافی بودن انگیزه پیگیری خسارت از شركت بیمه گر مسئولیت متصدی حمل و نقل از طرف شركت حمل و نقل بدلیل نبود منافع مستقیم در تصفیه خسارت. در حالیكه صاحبان كالا جهت تصفیه خسارت از طریق بیمه گر باربری داخلی بدلیل دارا بودن منافع مستقیم دارای انگیزه كافی جهت پیگیری خسارت هستند.
6- در بیمه حمل و نقل داخلی به لحاظ آنكه پس از پرداخت خسارت امكان بازیافت خسارت یا بخشی از آن از شركتهای حمل و نقل و یا شركتهای بیمه آنها وجود دارد رغبت بیشتری در پرداخت خسارت نشان داده می شود و فرایند تصفیه خسارت نیز در زمان كوتاهتری انجام خواهد شد. خصوصا" آنكه برای جبران خسارت وجود واسطه بین صاحبان كالا و شركت بیمه منتفی است.